Uzyskanie przez Kancelarię postanowienia o zabezpieczeniu roszczeń konsumentów w procesach przeciwko Getin Noble Bank S.A.

Kredytobiorcy, którzy zawarli umowy kredytu powiązanego z walutą obcą z Getin Noble Bankiem (d. Getin Bank, Noble Bank) mają realne szanse na zabezpieczenie roszczeń przysługujących im wobec banku, między innymi poprzez wstrzymanie spłaty rat kapitałowo-odsetkowych do czasu wydania prawomocnego wyroku.

Coraz częściej sądy uznają bowiem za uzasadnione wnioski o zabezpieczenie roszczeń o ustalenie nieważności umowy kredytu i o zapłatę. Dotyczy to w szczególności tych spośród kredytobiorców, którzy na dzień złożenia wniosku o zabezpieczenie wpłacili już w wykonaniu umowy kredytu łącznie kwotę przewyższającą wartość wypłaconego kapitału kredytu.

Nie wszystkie sądy uznają takie wnioski za uzasadnione, jednak Kancelaria w ostatnim czasie uzyskała już dwa takie (nieprawomocne co prawda, ale jednak podlegające natychmiastowemu wykonaniu) postanowienia. Postanowienia te zostały wydane w dniu 20 grudnia 2019 roku przez Sąd Okręgowy w Warszawie (sygn. akt XXV C 1215/18) oraz Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie (II C 1499/19).

W pierwszym postanowieniu (sprawa dotyczy ustalenia nieważności umowy kredytu, ewentualnie zapłaty) sąd przyznał kredytobiorcom prawo do powstrzymania się od dalszej spłaty rat kapitałowo-odsetkowych. W drugim zaś przypadku (sprawa dotyczy wyłącznie zapłaty) Sąd zabezpieczył roszczenie powodów poprzez zajęcie wierzytelności przysługującej Getin Noble Bank S.A. z rachunku bankowego prowadzonego na rzecz pozwanego banku przez Narodowy Bank Polski. Mamy wiedzę o co najmniej dwóch innych przypadkach wydania tego rodzaju postanowień w innych sprawach. Prawdopodobnie żadne z tych postanowień nie jest jeszcze prawomocne.

Jakie znaczenie ma postanowienie o zabezpieczeniu roszczenia?

Kredytobiorca na długo przed prawomocnym rozstrzygnięciem sprawy w drodze wyroku uzyskuje po wydaniu postanowienia o zabezpieczeniu prawo do „zawieszenia” obowiązku dalszej spłaty kredytu, a co za tym idzie nie ryzykuje utraty swoich pieniędzy a także nie naraża się na ewentualne trudności w windykacji należności w przyszłości.

Złożenie wniosku o zabezpieczenie w trakcie procesu nie wiąże się ze znacznymi opłatami sądowymi, dlatego zwłaszcza ci spośród kredytobiorców, którzy w okresie kredytowania łącznie zwrócili już GNB co najmniej równowartość tego, co uzyskali od banku poprzez wypłatę kredytu, powinni rozważyć złożenie wniosku o zabezpieczenie, a następnie po ewentualnymi pozytywnym rozstrzygnięciu w tym zakresie oraz konsultacji z pełnomocnikiem, zrealizować uzyskane zabezpieczenie.

W jaki sposób uzyskać korzystne postanowienie o zabezpieczeniu?

Kancelaria powołuje się na udokumentowaną sytuację finansową GNB, wskazując między innymi następujące okoliczności:
1. okoliczności wynikające z rozmowy z dnia 28.03.2018 r. między ówczesnym Przewodniczącym KNF Markiem Chrzanowskim a głównym akcjonariuszem banku Leszkiem Czarneckim,
2. decyzja KNF z dnia 31 maja 2019 r. w przedmiocie odmowy wydania zezwolenia na połączenie Getin Noble Banku S.A. z Idea Bank S.A. wraz z jej uzasadnieniem,
3. decyzja banku z dnia 14 sierpnia 2019 r. o zakończeniu działań związanych z procesem pozyskania zewnętrznego inwestora w związku z brakiem skuteczności tych działań,
4. wyniki finansowe banku z ostatnich kilku kwartałów,
5. niski poziom rezerw zawiązanych w związku z ryzykiem prawnym przegrania sporów dotyczących kredytów powiązanych z walutami obcymi,
6. objęcie banku programem naprawczym.
Na marginesie wyjaśniamy, że w żaden sposób nie przesądzamy o niewypłacalności / złej sytuacji finansowej GNB, a jedynie komentujemy uzyskane postanowienia o zabezpieczeniu, które zostały uzyskane po wykazaniu przesłanek uzasadniających uzyskanie takich postanowień, a mianowicie po uprawdopodobnieniu roszczenia dochodzonego pozwem oraz interesu prawnego w uzyskaniu zabezpieczenia. Ważne jest jednak to, że do uprawdopodobnienia roszczeń i wykazania interesu prawnego wystarczyła sądom lektura samego pisma procesowego i załączonych do niego dokumentów. W porównaniu z latami 2014-2017, bez wątpienia nastąpiła więc w wielu sądach całkowita zmiana podejścia do roszczeń kredytobiorców dotyczących umów powiązanych z CHF – z naszego doświadczenia wynika, że dawniej uzyskanie takich postanowień było w ówczesnych realiach niemożliwe.

Postanowienia uzyskane przez Kancelarię nie są prawomocne, a ewentualne pretensje GNB może zgłaszać bezpośrednio wobec sądów, które te nieprawomocne postanowienia wydały.
Przede wszystkim jednak winnych takiego stanu rzeczy naszym zdaniem GNB powinien szukać wśród autorów umów, które w wielu kluczowych aspektach rażąco naruszają interes konsumentów oraz dobre obyczaje. Jest przy tym bardzo mało prawdopodobnym, aby zespoły prawne banków, które odpowiadały za stworzenie takich umów nie dostrzegały ich wadliwości, a w szczególności faktu naruszenia interesów konsumentów.
Przeciętnie zorientowany w prawie konsumenckim zawodowy prawnik, który z należytą starannością opiniowałby projekt takiej umowy, powinien był powiadomić swojego mocodawcę o realnym ryzyku stwierdzenia bezskuteczności szeregu postanowień umownych oraz o ryzyku ustalenia nieważności takiej umowy.