Dobra wiadomość dla kredytobiorców- przedsiębiorców. Przegrana Raiffeisen Bank International AG

Podstawowym elementem każdego zobowiązania umownego jest możliwość obiektywnego i dostatecznie dokładnego określenia świadczenia. Umowa będzie sprzeczna z naturą zobowiązania jako takiego, jeśli określenie świadczenia zostanie pozostawione woli wyłącznie jednej ze stron.

W przypadku kredytu powiązanego z kursem waluty obcej Raiffeisen Bank International AG przewidział dla siebie umowne prawo do ustalania wartości zobowiązania kredytobiorcy w sposób dowolny, poprzez odesłanie do ustalanych przez siebie kursów. Postanowienia umowne, które przyznają bankowi takie uprawnienie są nieważne.

Z tego powodu Sąd Okręgowy w Warszawie w wyroku z dnia 14 października 2020 roku, sygnatura akt XXV C 13/19, ustalił nieważność całej umowy kredytu. Zdaniem sądu strony nie zawarłyby bowiem umowy bez nieważnych postanowień umownych przewidujących indeksację kredytu.

To istotna zmiana względem części dotychczasowych wyroków wydanych przez Sędziego Sądu Okręgowego Pawła Dudę, który w dotychczasowych naszych wyrokach zawsze opowiadał się za tzw. „odfrankowieniem” umowy. Tym razem umowa została uznana za nieważną i to na podstawie, na której nie miałoby żadnego znaczenia, czy kredytobiorca przy jej zawarciu był konsumentem.

To również bardzo dobra wiadomość dla kredytobiorców – przedsiębiorców, którzy na tej podstawie mogliby uzyskać wyrok ustalający nieważność umowy. Zapadł więc kolejny korzystny dla kredytobiorców wyrok, w którym bez znaczenia pozostaje przeznaczenie kredytowanej nieruchomości.

Wyrok ten potwierdza, że nad bankami, które swego czasu co najmniej bezrefleksyjnie i nierozważnie oferowały do sprzedaży niezgodne z prawem umowy kredytów powiązanych z walutami obcymi, gromadzą się czarne chmury. Jeżeli linia orzecznicza ukształtuje się w sposób taki, jak w przedstawionym wyroku (a jest na to realna szansa z uwagi chociażby na wysoki poziom merytoryczny uzasadnienia tego orzeczenia), to prawdopodobnie  wszystkie podobne umowy kredytów i pożyczek będą uznawane za nieważne, bez względu na to jaki był cel umowy.

Sąd Okręgowy w swoim uzasadnieniu nie poprzestał na uzasadnieniu uznania umowy za nieważną, i odniósł się również do kwestii abuzywności postanowień umownych z uwagi na sformułowane  przez powoda zarzuty co do ich abuzywnego charakteru i wywodzone z tego skutki m.in. w postaci nieważności umowy kredytu.

Sąd stwierdził abuzywność postanowień umownych, jednak uznał, że gdyby umowa nie była nieważna z przyczyn opisanych wyżej, to abuzywność postanowień umownych nie prowadziłaby do jej nieważności a tylko – mówiąc w uproszczeniu – do „odfrankowienia” umowy kredytu. W tym zakresie Sędzia Paweł Duda podtrzymał więc swój dotychczasowy pogląd dotyczący konsekwencji abuzywności klauzul przeliczeniowych.

Sprawę prowadzi radca prawny Radosław Górski ze wsparciem całego zespołu prawników kancelarii, który w ostatnim czasie poszerzył się o dwóch nowych prawników zawodowych.